صادرات بعد از برجام؛ آیا مرغ صادرات دوباره پر خواهد کشید؟
صادرات تولیدات داخلی به کشورهای خارجی یکی از تاثیرگذارترین راه های رفع مشکلاتی چون بیکاری و تحقق اقتصاد مقاومتی در کشور است که با رونق صادرات قطعا می توان گشایشی در وضعیت نابسامان اقتصاد کشور به وجود آورد، با این حال هنوز علاوه بر تحریم ها مشکلات داخلی نیز موانعی بر سر راه رونق صادرات کشور است.
تجارت و صادرات کالاها و تولیدات داخلی کشور به نوبه ی خود می تواند امنیتی برای اقتصاد کشور فراهم کند و وضعیت نابسامان اقتصاد کشور را بهبود بخشد و اگر صادرات رونق یابد، قطعا مشکلاتی چون بیکاری که جوانان تحصیل کرده کشور درگیر آن هستند، رفع خواهد شد و البته علی رغم وجود پتانسیل های ویژه ای برای صادرات در جای جای ایران، مشکلاتی اساسی به غیر از تحریم ها بر سر راه رونق صادرات قرار گرفته است، نیاز است دولت یازدهم که همواره اعلام می کند که بعد از لغو تحریم ها صادرات رونق می یابد و وضعیت اقتصادی کشور بهبود می یابد، برای حمایت از صادرکنندگان، مشکلات داخلی بر سر راه صادرات را حل کند.
آذرماه تحریم‌ها برداشته می‌شود. این خبر پیش‌بینی معاون اول رئیس جمهوری از لغو تحریم‌ها در روز ملی صادرات بود. صادرکنندگان و تولیدکنندگانی که نمی‌دانستند چه زمانی می‌توانند به اجرایی شدن برجام دل ببندند روز گذشته جواب خود را گرفتند.
در این میان شاید نبض اصلی بازار به دست فعالان اقتصادی و کسبه بازار باشد؛ به همین دلیل، بازار گمانه‌زنی‌ها در رابطه با آینده اقتصاد ایران “داغ داغ” است. فعالان اقتصادی البته اگرچه نسبت به آینده اقتصاد ایران امیدوارند اما معتقدند که باید برای دورانی که قرار است تحریم‌ها برداشته شود، از همین الان برنامه‌ریزی کرد، چراکه به اعتقاد آنها، دوران پس از تحریم اگر به خوبی مدیریت نشود، بسیار خطرناک‌تر از زمانی است که ایران، با تحریم‌ها دست و پنجه نرم می‌کند.
آنان معتقدند که دوران پس از تحریم اگر به خوبی مدیریت نشود، تولید کشور آسیب خواهد دید، همچنین فعالان بازار می‌گویند که اروپایی‌ها این بار بیش از آسیایی‌ها بازار را تصاحب خواهند کرد و بازار شرایط جدیدی را سپری خواهد کرد.
باید دیپلماسی صادرات کشور را در دنیا احیا کنیم
باید در حوزه صادرات رقابتی بین صادر کنندگان ایجاد شود و قطعا با رونق صادرات، امنیت اقتصادی حاصل می شود، باید قوانین حوزه صادرات به روز شود، باید بروکراسی های اداری این حوزه به حداقل برسد، بهره های بانکی برای صادرکنندگان فراهم شود و جوایز تشویقی برای صادرکنندگان برتر در نظر گرفته شود و باید ارتباط خود را با کشورهای مصرف کننده تقویت کنیم.
کیفیت محصولات داخلی را ارتقا یابد، تصویری خوبی از محصولات ایران باید در دنیا منعکس شود تا صادرات رونق یابد، در مردم دنیا با ارتقا کیفیت کالاهای داخلی، رغبتی برای خرید جنس ایرانی فراهم کنیم و باید دیپلماسی صادرات را در دنیا احیا کنیم و باید دولتمردان برای احیای ان اقدامی اساسی در پیش گیرند.
متاسفانه ساختار نظامی بانکی کشور معیوب است و نظام مالیاتی کشور شفاف نیست و وجود چنین مشکلاتی موانعی بر سر راه رونق صادرات کشور است، قوانین گمرکی مناسبی برای صادرات در کشور تعیین نشده است و به دلیل تحریم ها نیز کشورهای هدف از محصولات ایرانی ها استقبال خوبی نکردند و تضمینی برای عرضه تولیدات در کشور فراهم نشده بود.
دولت نباید در زمان پسا تحریم دچار خودباختگی در برابر سرمایه گذاری خارجی شود
با تصویب طرح برجام در مجلس، دولت گام های اساسی برای گشایش مشکلات صادرات و اقتصاد کشور برداشته است و قطعا صادرات کشور زمانی رونق خواهد یافت که دولت در زمان پسا تحریم گرفتار شعارزدگی نشود و در مقابل سرمایه گذاری خارجی دچار خودباختگی نشود بلکه با فراهم کردن زیرساخت های لازم داخلی برای صادرات از جمله اصلاح نظام بانکی و مالیاتی، از تولیدکنندگان و صادرات حمایت کند.
بحث تحریم ها هم به بخش صادرات کشور آسیب وارد کرد، با اعمال تحریم ها بر علیه کشور، صادرات نفتی و غیر نفتی کاهش یافت و متحمل ضرر شدیم، البته می توان کیفیت پایین و عدم مرغوبیت کالاهای داخلی را نیز یکی از موانعی بر سر راه رونق صادرات دانست، موسسه استاندارد باید دقت کند که کالاهای داخلی از نظر کیفیت و استاندارد قابل رقابت با کالهای خارجی باشند، البته قیمت تمام شده کالاهای داخلی که به خارج از کشور عرضه می شد، نباید در مقایسه با کالاهای مشابه خارجی از قیمت بالایی برخوردار باشد، چرا که در چنین شرایطی کالای داخلی قابل رقابت با کالای خارجی نخواهد بود، و مردم رغبت بیشتری برای خرید کالای کالای گران قیمت نخواهند داشت.
رفع تحریم‌ها معجزه‌گر اقتصاد ایران نیست
همچنین شریف نظام مافی نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و سوئیس نیز در این رابطه معتقد است که رفع تحریم‌ها قرار نیست برای اقتصاد ایران معجزه گر باشد. در صورتی که مذاکرات به نتیجه مطلوبی هم نزدیک شود ، حداکثر ۳۰ ذرصد خواسته های ایران محقق شده و در نتیجه برخی تحریم‌های نمادین مانند سوئیفت برداشته می شود.
وی می‌افزاید: اقتصاد ایران طی تمامی سال‌های گذشته شرایط سخت تحریم را تجربه کرده است. برآورد دقیقی از خسارت تحریم‌ها بر اقتصاد ایران وجود ندارد. در صورتی که مذاکرات هسته‌ای به نتیجه مطلوبی برسد، اولین نشانه های تغییر در بازارهای مالی ظاهر می‌شود. با این حال برخی فعالان اقتصادی اعتقاد دارند که حتی با وجود توافق و رفع اولیه تحریم‌ها همچنان قیمت دلار به عنوان یک شاخص اندازه‌گیری شرایط اقتصادی کشور در نرخی بالاتر از ۳ هزار و ۲۰۰ تومان باقی می‌ماند.
نظام مافی می‌گوید: اولا، رفتارهای بنگاه‌های بزرگ اقتصادی غرب، با احتیاط است. اگر به سوابق نگاه کنید، روند تحریم ایران یک روند، تدریجی است که آجر به آجر طی ۳۳ سال روی هم گذاشته شد و امروز به این ساختمان زشت و بزرگ تبدیل شده است. پس بدیهی است حذف این بنای آزارنده هم یک شبه اتفاق نمی‌افتد. بنابراین اگر یک توافق قوی هسته‌ای امضا شود، دیدگاه بنگاه‌های غربی که در چند سال اخیر روز به روز نسبت به ایران بدتر شده بود، دچار تغییر روند می‌شود.
این مرغ دوباره خواهد پرید؟!
ناگفته نماند با توجه به وعده های دولت برای گشایش های اقتصادی بعد از تحریم ها، انتظار می رود که صادرات کشور رونق یابد و بازار های جهانی اغوش خود را برای کالاهای ایرانی باز کنند و مشکلاتی چون بیکاری در کشور حل شود، البته به شرطی که کالاهای داخلی از کیفیت بالایی برخوردار باشند و توان رقابتی خود را برای رقابت با کالاهای خارجی بالا ببرند.
پیام صنعت
